Invisible East project icon
پایگاه دیجیتال شرق مکنون
آوردن شرق اسلامی قرون وسطی به خط مقدم پژوهش

«Islamicate East» یعنی چه؟
اشاره به منطقه‌ای دارد که تقریباً از ایران تا افغانستان، آسیای مرکزی و چین غربی، شمال هند و پاکستان امتداد دارد؛ مناطقی که در قرون وسطی تحت حاکمیت مسلمانان بودند، در حالی که گروه های بزرگی از جمعیت آن‌ها پیرو ادیان دیگر بودند.

این وب‌سایت متعلق به پایگاه دیجیتالی اسنادی است که توسط تیم شرق مکنون گردآوری شده‌اند.

This website is separate to the main Invisible East project website
جستجو در پایگاه Read more about Invisible East

خوش آمدید

آیا تا به حال به این که مردمی مثل ما ۸۰۰ سال پیش چگونه زندگی می‌کرده‌اند فکر کرده‌اید؟

چطور با هم ارتباط برقرار می‌کردند؟

از چه زبانی استفاده می‌کردند؟

آیا زندگیشان خیلی متفاوت بود؟

چه می‌خوردند؟

اسناد در مورد این مسائل روزمره به ما درک بهتری می‌دهند. ابزار دیجیتالی ارائه‌شده در این وب‌سایت، فراداده‌های قابل جستجو، برچسب‌ها و تصاویر مربوط به اسناد – نامه‌ها، قراردادها، یادداشت‌های شخصی و بسیاری نوشته‌های روزمره دیگر – را فراهم می‌کند که در ایران، افغانستان و آسیای مرکزی در زمانی نوشته شده‌اند که اسلام هنوز پدیده‌ای نسبتاً نو در این مناطق بود و جوامع چندفرهنگی در کنار هم زندگی می‌کردند.

هدف ما از راه‌اندازی این پایگاه، در دسترس قرار دادن پژوهش‌های دانشگاهی در مورد این اسناد برای پژوهشگران سراسر جهان و همچنین برای مخاطبان دیگری است که به تاریخ و فرهنگ‌ این منطقه شگفت‌انگیز و کمتر شناخته‌شده، علاقه‌مندند.

If you'd like to find out more about the Invisible East project please visit our project website where you can read more about:

پایگاه دیجیتال شرق مکنون

در شرق مکنون، مأموریت ما دیجیتالی‌سازی مجموعه‌ گسترده‌ای از متون است که مدت‌ها نادیده گرفته شده‌اند. این پایگاه ترکیبی از مجموعه‌های متنی گوناگون از قرون ۸ تا ۱۳ میلادی است که منشأ آن‌ها افغانستان، ایران و آسیای مرکزی است.

این متون در کنار هم تاریخ جدید و هیجان‌انگیزی از این منطقه را بازگو می‌کنند. تاریخی که از طریق پادشاهان و دربارها روایت نمی‌شود، بلکه از خلال زندگی روزمره مردم عادی - خانواده‌ها، جوامع، حرفه‌ها و باورهایشان - بیان می‌شود. این دست‌نوشته‌ها به زبان‌هایی همچون فارسی، فارسی-یهودی، فارسی میانه، عربی، باختری، سغدی، خُتنی و سانسکریت نوشته شده‌اند و تنوعی چشمگیر را به نمایش می‌گذارند – از اسناد خرید و فروش، روندهای قانونی، احکام و دادخواست‌ها تا عقدنامه‌ها و نامه‌های شخصی.

هدف ما یکپارچه‌سازی این طیف گسترده از متون در یک پایگاه داده عمومی و قابل‌دسترسی است. با این کار، امیدواریم نوری تازه بر منطقه، زمانه و مردمانی بیندازیم که برای مدت‌ها «مکنون» و ناپیدا بوده‌اند.

برخی از متونی که در اینجا دیجیتالی شده‌اند، متأسفانه منشأ مشخصی ندارند، که این خود نشانه‌ای از چالش‌های مدیریت میراث فرهنگی است که به ویژه مردم افغانستان - کشوری درگیر دهه‌ها جنگ و فقر - و همچنین دیگر کشورهای منطقه با آن مواجه بوده‌اند. این موضوع برای ما به عنوان پژوهشگران یک معضل اخلاقی به همراه دارد چرا که نمی‌خواهیم به خرید و فروش آثار با منشأ نامشخص مشروعیت بدهیم یا آن را تشویق کنیم. به همین دلیل، پایگاه دیجیتالی شرق مکنون تنها شامل آثاری است که قبلاً در حوزه عمومی قرار داشته‌اند.هدف ما این است که آنچه را که در دسترس عموم است به صورت آنلاین برای مردم منطقه‌ای که این متون از آن آمده‌اند و نیز دسترسی به آن‌ها را برای جامعه جهانی پژوهشگران و عموم مردم آسان‌تر کنیم. در عین حال، از تمامی تلاش‌ها برای حفاظت و نگهداری از متون تاریخی و نسخه‌های خطی، در چارچوب برنامه‌ها و اولویت‌های ملی در کشورهای آسیب‌دیده، حمایت می‌کنیم و در حد توان خود پشتیبانی خواهیم کرد.

پیامی از آرزو

Arezou Azad

سلام. من آرزو آزاد هستم، پژوهشگر ارشد در دانشگاه آکسفورد و مدیر برنامه شرق مکنون. من مورخ و حافظ صلح غیر نظامی سابق سازمان ملل متحد هستم. افتخار همکاری با تیمی فوق‌العاده در این پروژه دیجیتالی داشته‌ام.

این اولین پایگاه داده چندزبانه است که اسنادی از شرق اسلامی قرون وسطی را در بر می‌گیرد – اسناد به زبان‌های ایرانی به ویژه تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته بودند، در حالی که اسناد به زبان‌های دیگر مانند عربی و عبری طی دهه‌های گذشته از حمایت‌های فراوانی برای دیجیتالی‌سازی برخوردار بوده‌اند

در نهایت، به اشتراک‌گذاری داده‌های زبان‌های ایرانی پیشامدرن و دیگر زبان‌ها، دانش ما را از تاریخ چندلایه بشریت، در سطحی دقیق و انسانی، غنا می‌بخشد. این نوع دانش باعث اتحاد مردم می‌شود و من به نقش خود در تولید آن افتخار می‌کنم.

پیامی از اِد

Edward Shawe-Taylor

سلام، من ادوارد شا-تیلور هستم، مدیر کمکی پایگاه داده‌ها در برنامه شرق مکنون. وظیفه من بارگذاری داده‌ها در پایگاه دیجیتالی و حصول اطمینان از نمایش درست اسناد تاریخی و کاربرپسند بودنشان است.
در کنار این، دانشجوی دکترای مطالعات آسیایی و خاورمیانه‌ای در دانشگاه آکسفورد نیز هستم.

مایلم صمیمانه‌ترین سپاس‌های خود را به اعضای تیم داده‌ها — کاترین مک‌نلی، الوئیز استیونز و متین ارغنده‌پور — ابراز کنم. بدون همکاری این عزیزان، ایجاد این پایگاه داده ممکن نبود. تعهد و دقت مثال‌زدنی آن‌ها نقش اساسی در به ثمر رسیدن این پروژه داشته است

با تشکر فراوان از توسعه‌دهنده نرم‌افزار ما، شرکت AHR Software, که با تخصص فوق‌العاده‌شان رؤیای ما را به واقعیت تبدیل کردند. آن‌ها نه‌تنها ایده‌های ما را جان بخشیدند، بلکه قابلیت‌های تعاملی شگفت‌انگیزی را نیز به وب‌سایت اضافه کردند که حتی تصورشان را هم نمی‌کردیم. به لطف خلاقیت و تلاش بی‌وقفه‌شان موفق شدیم وب‌سایتی بسازیم که از به اشتراک‌گذاری آن با شما افتخار می‌کنیم!

می‌توانید درباره فعالیت‌های تیم داده‌ها در وبلاگ شرق مکنون بیشتر بخوانید!